6- Tam Nhật Thánh

"Con Người đến để hiến mạng sống mình làm giá chuộc cho nhiều người"

Nhận Thức Tam Nhật Thánh

Theo Dự Án Cứu Rỗi của Thiên Chúa, như Nội Dung (trang 4) của cuốn sách này phác họa, thì Phụng Niên có thể được chia làm 3 phần tiêu biểu cho 3 Mùa Phụng Vụ chính: "Chúa Kitô: Sự Sống Tỏ Hiện", "Chúa Kitô: Sự Sống Thông Ban"' và "Chúa Kitô: Sự Sống Tái Sinh".

Chủ đề của chung Mùa Phụng Vụ thứ nhất, "Chúa Kitô: Sự Sống Tỏ Hiện" bao gồm Mùa Vọng, Đại Lễ Giáng Sinh, Mùa Giáng Sinh và Mùa Thường Niên Hậu Giáng Sinh. "Chúa Kitô: Sự Sống Tỏ Hiện" là ai và ra sao, đã được Mùa Phụng Vụ thứ nhất của Phụng Niên tưởng niệm, như được tóm gọn ở trang 44 và được trình bày ở phần nhất của cuốn sách này.

Tuy nhiên, vào Chúa Nhật 9 Thường Niên là Chúa Nhật kết thúc riêng Mùa Thường Niên Hậu Giáng Sinh cũng như chung Mùa Phụng Vụ thứ nhất, thời gian Giáo Hội tưởng niệm và cử hành mầu nhiệm "Chúa Kitô: Sự Sống Tỏ Hiện", con cái Giáo Hội đã thấy, qua Phụng Vụ Lời Chúa, đề cập đến (trang 142) việc làm chứng cho Tin Mừng Phục Sinh.

Tuy nhiên, để có thể thực sự và hoàn toàn "vượt qua sự chết mà vào sự sống" (Jn.5:24), nói cách khác, để chung con người và riêng Kitô hữu "được sống và sống viên trọn" (Jn.10:10), "Người Con duy nhất đến từ Cha, đầy ân sủng và chân lý" (Phúc Âm lễ Ban Ngày Giáng Sinh) đã phải như một "mục tử nhân lành hiến mạng sống mình vì chiên" (Jn.10:11). Như thế, theo nội dung của chung Mùa Phụng Vụ thứ hai, dưới chủ đề: "Chúa Kitô: Sự Sống Thông Ban", Tam Nhật Thánh chính là và thật sự mới đúng là Thời Điểm Vượt Qua,  (Tam Nhật Thánh vì thế còn được gọi là Tam Nhật Vượt Qua), thời điểm để Giáo Hội tái diễn trong Phụng Vụ của mình biến cố "Con Người đến để hiến mạng sống mình làm giá chuộc cho nhiều người".

Thật ra, những ngày sau Chúa Nhật Lễ Lá, cũng là Chúa Nhật Vượt Qua, được gọi chung là Tuần Thánh. Tuy nhiên, vì những biến cố chính yếu liên hệ trực tiếp đến Biến Cố Vượt Qua, theo lịch sử, lại xẩy ra vào 3 ngày Thứ Năm, Thứ Sáu và Thứ Bảy, nên ở đây chỉ chú trọng đến Tam Nhật Vượt Qua mà thôi. Qua phần Phụng Vụ Lời Chúa, được Giáo Hội chọn làm những bài đọc có ý nghĩa riêng cho Tam Nhật Vượt Qua, con cái Giáo Hội nhận thấy có 3 ý chính sau đây:

1.         "Con Người hiến mạng": vì yêu đến cùng (Thứ Năm)

2.         "Con Người hiến mạng": đến máu chảy ra (Thứ Sáu)

3.         "Con Người hiến mạng": đã sống lại rồi (Thứ Bảy)

Thứ Năm Tuần Thánh

Chiêm Ngắm Lời Chúa là Thần Linh:

            "Trước ngày lễ Vượt Qua, Chúa Giêsu nhận thấy rằng đã đến giờ Người bỏ thế gian này mà về cùng Cha. Người đã yêu thương thành phần riêng của Người ở thế gian này, và Người còn muốn tỏ bày lòng của Người yêu họ cho đến cùng. Ma qủi đã dụ dỗ Giuđa, con của Simon -ch-Ca, nộp Chúa Giêsu' nên trong bữa ăn tối, Chúa Giêsu - biết rõ Người từ Thiên Chúa mà đến và sẽ trở về cùng Thiên Chúa là Cha, Đấng đã ban mọi sự cho Người - đã chỗi dậy khỏi bữa ăn và cởi áo mình ra. Người lấy một cái khăn, quấn lại quanh mình. Đoạn Người đổ nước vào chậu và bắt đầu rửa chân cho các môn đệ của Người, và lấy khăn quấn quanh mình mà lau chân cho họ... Nếu Ta là Thày và là Chúa mà còn rửa chân cho các con thì các con cũng phải rửa chân cho nhau. Điều Thày vừa làm là để làm gương cho các con: Thày đã làm thế nào, các con cũng phải làm theo như vậy": "Chúa phán cùng Moisen và Aaron trong đất Ai Cập: 'Tháng này sẽ mở đầu cho năm niên lịch của các người' các người sẽ kể nó là tháng đầu tiên trong năm. Các người hãy bảo  toàn thể cộng đồng -ch Diên rằng: Vào ngày mùng 10 của tháng này, mỗi một gia đình phải kiếm cho mình một con chiên non (con chiên đực được một năm và vô tì vết)... Các người phải giữ nó cho đến ngày 14 trong tháng, rồi cùng với toàn thể cộng đồng -ch Diên hiện diện, con chiên non sẽ được sát tế trong lúc chiều tối. Họ sẽ lấy một ít máu của nó mà bôi lên hai cánh cửa và khung cửa của mỗi nhà cùng chia phần con chiên non. Cũng vào đêm hôm ấy họ sẽ ăn thịt nướng của nó với bánh không men và rau đắng... Ngày này sẽ là một ngày lễ tưởng niệm của các người, mà mọi thế hệ của các người trong cuộc lữ hành sẽ cử hành kính Thiên Chúa như một thiết lập vĩnh viễn" - "Chén chúc tụng là sự thông hiệp máu Chúa Kitô"' "Chúa Giêsu, vào đêm Người bị bội phản, cầm lấy bánh, sau khi tạ ơn, đã bẻ ra mà nói: 'Này là mình Ta hiến cho các con. Các con hãy làm việc này mà nhớ đến Ta'. Cũng một thể thức ấy, sau bữa ăn tối, Người cầm lấy chén mà nói: 'Chén này là tân ước trong máu Ta. Khi nào các con uống, các con hãy làm mà nhớ đến Ta'. Bởi thế, mỗi lần anh em ăn bánh này và uống chén này là anh em công bố cái chết của Chúa, cho đến khi Người đến".

Cảm Nghiệm Lời Chúa là Sự Sống:

"Con Người hiến mạng: vì yêu đến cùng". Có một điều đáng chú ý trong ngày Thứ Năm Thánh, đó là, trong Phụng Vụ Lời Chúa, Phúc Âm, bài đọc chính, lại không hề nói gì đến việc Chúa Giêsu thiết lập Bí Tích Thánh Thể và Bí Tích Tư Tế Thừa Tác, hai biến cố quan trọng nhất liên hệ đến chính việc Phụng Vụ của Giáo Hội, mà lại là bài đọc thứ hai. Chắn chắn Giáo Hội phải có ý gì khi chọn làm như thế. Một điều cũng cần chú ý ở đây nữa, đó là, trừ Phúc Âm của Thánh Lễ Vọng Phục Sinh trong ngày Thứ Bảy Thánh được trích từ bộ ba Phúc Âm Nhất Lãm, còn ngoài ra, trong hai ngày Thứ Năm và Thứ Sáu Tuần Thánh,  Phúc Âm được trích từ Phúc Âm theo thánh Gioan.

Phải chăng, vì  trong Chúa Nhật Vượt Qua, Phúc Âm Nhất Lãm trình thuật Biến Cố Vượt Qua có tính cách khách quan, mà hai ngày Thứ Năm và Thứ Sáu Thánh này, hai ngày ở trong tuần sau Chúa Nhật Vượt Qua, Giáo Hội muốn dùng Phúc Âm thánh Gioan để vạch ra cho con cái mình thấy rõ hơn phương diện chủ quan của Biến Cố Vượt Qua, phương diện nói lên nguyên động lực Vượt Qua của Chúa Kitô, ở chỗ "vì yêu đến cùng", cũng như nói lên cách thức Người đã tỏ tình yêu đến cùng của Người, ở chỗ Người đã đổ hết máu mình ra, hai chi tiết này không hề được Phúc Âm Nhất Lãm đề cập tới.

Theo tinh thần của toàn Biến Cố Vượt Qua, Chúa Kitô đã thực sự "muốn tỏ bày lòng của Người yêu họ cho đến cùng" (Phúc Âm). Tuy nhiên, theo ý nghĩa được diễn đạt qua mạch văn của bài Phúc Âm, thì Phụng Vụ Lời Chúa trong ngày Thứ Năm Tuần Thánh nói đến việc "Người còn muốn tỏ bày lòng của Người yêu họ cho đến cùng", ở ngay "trong bữa ăn tối" (Phúc Âm), khi Người "đã chỗi dậy khỏi bữa ăn và cởi áo mình ra. Người lấy một cái khăn, quấn lại quanh mình. Đoạn Người đổ nước vào chậu và bắt đầu rửa chân cho các môn đệ của Người, và lấy khăn quấn quanh mình mà lau chân cho họ" (Phúc Âm).

Tuy nhiên, việc Chúa Giêsu "muốn tỏ bày lòng của Người yêu họ cho đến cùng" ở đây, không phải chỉ có ý nghĩa về mức độ của chính tình Người "đã yêu thương thành phần riêng của Người ở thế gian này" (Phúc Âm), mà còn có ý nghĩa yêu cả người môn đệ mà Người biết và sẽ loan báo rằng sẽ phản nộp Người (x.Jn.13:18,21).

Chính vì thế, không phải hoàn toàn vô tình và ngẫu nhiên mà Lời Chúa "là Thần Linh" đã gắn liền hai chi tiết "yêu thương" và "phản nộp" lại với nhau. Điều này đã rõ ràng nơi Phúc Âm hôm nay: "Ma qủi đã dụ dỗ Giuđa, con của Simon -ch-Ca, nộp Chúa Giêsu' nên trong bữa ăn tối, Chúa Giêsu đã chỗi dậy khỏi bữa ăn và cởi áo mình ra". Sự kiện này cũng hết sức tỏ tường nơi bài đọc thứ hai: "Vào đêm Người bị bội phản, Chúa Giêsu cầm lấy bánh, sau khi tạ ơn, đã bẻ ra mà nói: 'Này là mình Ta hiến cho các con. Các con hãy làm việc này mà nhớ đến Ta'".

Thật ra, việc Chúa Giêsu thiết lập Bí Tích Thánh Thể và Tư Tế Thừa Tác, như bài đọc thứ hai đề cập tới, đã đủ nói lên lòng Người yêu thương thành phần riêng của Người đến cùng rồi, và thành phần được Người thương, cũng theo bài đọc 2, "mỗi lần (họ) ăn bánh này và uống chén này là (họ) công bố cái chết của Chúa, cho đến khi Người đến", vì đó là, theo bài đọc thứ nhất, "một ngày lễ tưởng niệm của (họ), mà mọi thế hệ của (họ) trong cuộc lữ hành sẽ cử hành kính Thiên Chúa như một thiết lập vĩnh viễn". Thế nhưng, Chúa Giêsu chỉ thiết lập Bí Tích Thánh Thể sau khi đã rửa chân cho các môn đệ, trong đó cả cả Giuđa, môn đệ mà Người cố ý nói đến một cách khéo léo trước mặt các môn đệ khác: "'Không phải tất cả đã được rửa sạch', vì Người biết kẻ phản bội Người" (Phúc Âm).

Như thế, căn cứ vào ý tứ được mạc khải qua lời Phúc Âm vừa trích dẫn trên đây, việc rửa chân cho các môn đệ của Chúa Giêsu chính là việc "Người muốn tỏ bày lòng của Người yêu họ đến cùng", ở chỗ Người muốn tỏ bày lòng của Người yêu thương đến cả người môn đệ, một trong số của các ngài, là kẻ sẽ bội phản Người. Bởi thế, trong toàn bộ Thánh Kinh nói chung và Phúc Âm nói riêng, không có một đoạn nào, bằng bài Phúc Âm của ngày Thứ Năm Tuần Thánh hôm nay, đã nói lên một cách sống động lời Chúa Giêsu minh định: "Thiên Chúa không sai Con xuống thế gian để luận phạt thế gian, song để thế gian có thể nhờ Người mà được cứu" (Phúc Âm Chúa Nhật 4 Mùa Chay năm B), và một cách đích xác lời Chúa Giêsu tuyên bố: "Con Người đến không phải để được hầu hạ mà là để hầu hạ" (Mt.20:28).

Ngoài ra, Chúa Giêsu "muốn tỏ bày lòng của Người yêu họ cho đến cùng" như thế, tức yêu cả người môn đệ phản nộp mình, được biểu hiệu qua việc rửa chân cho các môn đệ, là "để làm gương cho các con: Thày đã làm thế nào, các con cũng phải làm theo như vậy" (Phúc Âm). Đó cũng là lý do, cũng trong Bữa Tiệc Ly này, sau khi thiết lập Bí Tích Thánh Thể và Tư Tế Thừa Tác, Chúa Giêsu còn ban, qua các thánh Tông Đồ, cho Giáo Hội của Người Giới Luật Yêu Thương, một giới luật làm nên cũng như biểu hiệu cho Bản Chất Thần Linh của Giáo Hội: "Thày ban cho các con điều răn mới: đó là các con hãy yêu thương nhau. Thày đã yêu thương các con thế nào, các con cũng phải yêu thương nhau như vậy. Đó là dấu hiệu mà mọi người sẽ nhận biết các con là môn đệ của Thày" (Jn.13:34-35).

            Lạy Cha chúng con ở trên trời, Cha là "Đấng đã ban mọi sự cho Người" (Phúc Âm), Con Một của Cha, trong đó có chúng con là "thành phần riêng của Người ở thế gian" (Phúc Âm). Xin vì tình của Người yêu thương chúng con cho đến cùng, một tình yêu hoàn toàn trung thực phản ảnh tấm lòng giầu tình thương của Cha, sau khi chia gia tài cho đứa con của mình, bị nó lấy đem đi phung phá vào cuộc sống buông tuồng của nó, vẫn trông mong nó trở về với mình cho nó được sống. Chúng con xin dâng lên Cha "chén chúc tụng là sự thông hiệp máu Chúa Kitô" (đáp ca) như một Hy Tế Tạ Ơn đến muôn thuở muôn đời. Amen.

Thứ Sáu Tuần Thánh 

Chiêm Niệm Lời Chúa là Thần Linh

"Đứng kề bên thập giá Chúa Giêsu có Mẹ của Người, chị của Mẹ Người là Maria vợ ông Clêôpha, và Maria Mai-Đệ-Liên. Thấy Mẹ của mình ở đó với môn đệ Người yêu, Chúa Giêsu nói cùng Mẹ Người: 'Này Bà, đó là con của Bà'. Rồi Người nói cùng người môn đệ: 'Mẹ của con đó'. Từ bấy giờ người môn đệ đem Mẹ về chăm sóc. Sau đó, nhận thấy rằng mọi sự lúc ấy đã hoàn tất, để trọn lời Thánh Kinh, Người phán: 'Ta khát'... Khi họ (các người lính) đến xem Chúa Giêsu, thấy Người đã chết thì không đánh dập chân Người. Một người lính lấy cây giáo đâm vào cạnh sườn của Người, tức thì máu cùng nước chảy ra": "Người bị đâm thâu vì những xúc phạm của chúng ta, bị chà đạp vì tội lỗi của chúng ta... Chúng ta tất cả đã như chiên đi sai đường lạc hướng, mỗi người theo nẻo ngõ riêng của mình' nhưng Chúa đã đặt lên Người lỗi lầm của tất cả chúng ta... Như một con cừu bị dẫn đi sát tế, hay một con chiên trước các thợ xén lông, Người nín thinh không hề mở miệng... Khi Người bị loại trừ khỏi mảnh đất nhân sinh, và vì tội lỗi của dân Người mà bị hành phạt, Người nhận được ngôi mộ ở giữa kẻ tội lỗi và một nơi chôn cất chung với những kẻ gian ác... Vì thế, Ta sẽ ban cho Người phần của Người giữa kẻ cả, và Người sẽ phân chia chiến lợi với kẻ quyền năng, vì Người đã nộp mình chịu chết và bị liệt vào thành phần tội lỗi" - "Lạy Cha, Con phó linh hồn Con trong tay Cha"' "Vào những ngày khi Người còn ở trong xác thịt, Đức Kitô đã lớn tiếng và rơi lệ dâng các lời cầu và khẩn nguyện lên Thiên Chúa, Đấng có thể cứu Người khỏi chết, và vì lòng trọng kính, Người đã được nhận lời. Mặc dầu là Con, Người cũng đã biết vâng phục nơi những gì Người chịu' và khi thành tựu, Người đã trở nên căn nguyên cứu độ đời đời cho tất cả những ai tùng phục Người".

Cảm Nghiệm Lời Chúa là Sự Sống

"Con Người hiến mạng: đến máu chảy ra". Phải, sau khi Chúa Kitô đã chết, "một người lính lấy cây giáo đâm vào cạnh sườn của Người, tức thì máu cùng nước chảy ra" (Phúc Âm). Chắc chắn người lính Rôma ngoại đạo này không hề biết gì đến Thánh Kinh Cựu Ước của dân Do Thái. Kể cả thành phần dân Do Thái đi nữa, cho dù có biết Thánh Kinh của mình, cũng không ngờ chính họ lại trở thành "một phương tiện Thiên Chúa dùng trong việc hoàn tất những gì Ngài đã loan báo từ xa xưa qua tất cả các vị tiên tri" (Acts 3:18). Họ đã không "làm một cách vô thức" (Acts 3:17) cho lời Chúa phán được nên trọn là gì, theo như Phúc Âm hôm nay thuật lại, "vì là ngày Dọn Mừng Lễ, những người Do Thái không muốn có những xác còn treo trên thập giá trong ngày hưu lễ... Họ đến xin Philatô cho đánh dập các ống chân và tháo các xác xuống". Nếu những người Do Thái không xin Philatô làm điều này thì, theo sự thường, đâu có chuyện người lính đâm cạnh sườn Chúa Giêsu.

Như thế, nếu Chúa Giêsu cố ý rửa chân cho các môn đệ để tỏ tình yêu của Người đối với các vị "cho đến cùng" (Phúc Âm Thứ Năm Tuần Thánh), thì "máu cùng nước chảy ra" (Phúc Âm) từ cạnh sườn của Chúa Giêsu cũng là một sự kiện đã được Thiên Chúa cố ý an bài để chứng tỏ cho nhân loại thấy rằng Ngài đã yêu thương họ "cho đến cùng", tức cho đến giọt máu cuối cùng.

Bởi vì, nếu Thiên Chúa không yêu thương con người "cho đến cùng", đến hết cỡ, bằng cả bản tính "là tình yêu" (1Jn.4:8,16) của mình, thì Ngài đã không đầy đọa cùng cực chính Con Một của Ngài là "hiện thân đích thực của hữu thể Ngài" (Heb.1:3), là bản thân của Ngài như thế. Đến nỗi, Con của Ngài đã "bị chà đạp... bị dẫn đi sát tế... bị loại trừ khỏi mảnh đất nhân sinh..." (bài đọc 1), làm cho Người đã phải kêu lên: "Chúa Trời Con ơi, Chúa Trời Con ơi, sao Chúa/Ngài lại bỏ rơi Con" (Phúc Âm Chúa Nhật Vượt Qua năm A và B), và cuối cùng Người kêu lên: "Lạy Cha, Con phó linh hồn Con trong tay Cha" (đáp ca)..

Đối với Chúa Giêsu, vì biết "mình từ đâu đến và sẽ đi đâu" (Jn.8:14), tức là Người tự biết "Thánh Kinh làm chứng về Ta" (Jn.5:39), thế nên, cũng theo Phúc Âm hôm nay thuật lại, "nhận thấy rằng mọi sự lúc ấy đã hoàn tất, để trọn lời Thánh Kinh, Người phán: 'Ta khát'". Đúng vậy, cái "khát" của Chúa Giêsu trước khi chết ở đây, tức trước khi Người đổ hết máu mình ra, đã chứng tỏ "khát" vọng vô cùng yêu thương của một vị Thiên Chúa Toàn Thiện, một tình yêu vô biên và tuyệt đối mà chỉ có thể diễn tả một cách giới hạn và tương đối bằng cái chết nơi xác thể hạn hẹp của con người mà thôi.

Thế nhưng, xác thể hạn hẹp của con người này lại là xác thể của "Lời đã hoá thành nhục thể" (Phúc Âm Lễ Ngày Giáng Sinh). Do đó, cái chết của Người không phải là một cái chết tầm thường, song là cái chết có một giá trị vô cùng và vĩnh viễn, một cái chết mà con người cần phải "nhớ đến" (bài đọc 2 Thứ Năm Tuần Thánh). Bởi vì, cái chết này là một cái chết "tự hiến" (Jn.17:19) của một Người Con "đã biết vâng phục nơi những gì Người chịu' và khi thành tựu, Người đã trở nên căn nguyên cứu độ đời đời cho tất cả những ai tùng phục Người" (bài đọc 2).

Thật thế, chính nhờ cái chết "tự hiến" này mà Chúa Kitô, Lời nhập thể, "đã trở nên căn nguyên cứu độ đời đời cho tất cả những ai tùng phục Người". Mà hiện thân "cho tất cả những ai tùng phục Người" này chính là Giáo Hội nói chung, và thành phần đứng "kề bên thập giá" (Phúc Âm) nói riêng, trong đó, "có Mẹ của Người, chị của Mẹ Người là Maria vợ ông Clêôpha, và Maria Mai-Đệ-Liên" (Phúc Âm). Tuy nhiên, trong trật tự ân sủng, tiêu biểu nhất "cho tất cả những ai tùng phục Người" vẫn là Mẹ Maria, "một người nữ" tiền định (bài đọc 2 Lễ Mẹ Thiên Chúa) "đầy ơn phúc" và đã  "xin vâng" (Phúc Âm Lễ Truyền Tin) cho đến cùng.

Trong danh sách này, Phúc Âm không kể đến tên của tông đồ Gioan, vì vị "môn đệ  Người yêu" này là biểu hiệu chung cho cả Giáo Hội, cho bản chất yêu thương của Giáo Hội. Chính vì thế mà Chúa Giêsu đã không trao cho vị tông đồ được Người thương này quyền bính cai trị, như sẽ chính thức trao cho vị thủ lãnh tông đồ Phêrô trên bờ hồ Tibêria sau khi Người sống lại, mà chỉ trao cho ngài Mẹ của Người: "Mẹ của con đó" (Phúc Âm).

Ở đây, theo cách trình bày của Phúc Âm, Giáo Hội, hiện thân nơi con người của Gioan, "môn đệ Người yêu", được Chúa Giêsu trao phó cho Mẹ của Người trước: "Này Bà, đó là con của Bà", rồi Người mới trao Giáo Hội cho Mẹ mình sau. Tuy nhiên, Phúc Âm không đề cập đến việc Mẹ Chúa Giêsu phải chăm sóc Giáo Hội, mà chỉ nhấn mạnh đến bổn phận của Giáo Hội phải có đối với Mẹ của Người thôi: "Từ bấy giờ người môn đệ đem Mẹ về chăm sóc".

Như thế, theo căn bản Phúc Âm ở đây, Giáo Hội cần phải có bổn phận biệt tôn Mẹ của Đấng "là Thày và là Chúa" (Phúc Âm Thứ Năm Tuần Thánh) của Giáo Hội, nhận Mẹ và theo Mẹ như mẫu gương tuyệt hảo của mình, trong vai trò vừa là trinh nữ vừa là mẹ (xem Hiến Chế về Giáo Hội "Lumen Gentium", đoạn 63), để Giáo Hội, như cành nho dính liền với thân nho, có thể "sinh muôn vàn hoa trái" (Jn.15:5), bằng việc rửa chân theo tinh thần yêu thương phục vụ "cho đến cùng" của Thày mình.

            Lạy Cha chúng con ở trên trời, Cha là Thiên Chúa Toàn Năng và Toàn Thiện. Cha đã biến thập giá vốn là biểu hiệu cho tội lỗi và sự chết của thế gian trở thành "cánh tay Chúa tỏ ra" (Is.53:1) để "giải cứu chúng (con) cho khỏi quyền lực tối tăm mà mang chúng (con) vào vương quốc của Con yêu dấu (Cha)" (Col.1:13).  Chính trong Đức Kitô và nhờ máu của Người mà chúng (con) đã được cứu độ và được thứ tha tội lỗi, hồng ân của (Cha) đối với chúng (con) thật bao dung khôn sánh" ('ph.1:7). Xin Cha cho chúng con luôn luôn nhận thức và ý thức rằng nếu Cha đã yêu chúng con đến ban Con Một của Cha cho chúng con, nhất là đã không dung tha Người, trái lại, Cha đã phó nộp Người vì tất cả chúng con, thì chúng con cũng không còn con đường nào khác để có thể đến với Cha và gặp được Cha ngoài Thánh Giá Chúa Kitô. Bởi thế, xin Cha cũng cho chúng con ham ước và thiết tha ôm lấy Thánh Giá là "cánh tay" yêu thương ăn sủng của Cha, hiên ngang trước mặt thế gian: "Tôi không còn hãnh diện gì hơn thập giá của Chúa Giêsu Kitô" (Gal.6:11).

Thứ Bảy Tuần Thánh 

Chiêm Ngắm Lời Chúa là Thần Linh

            "Bấy giờ thiên thần nói với các phụ nữ (là Mai-Đệ-Liên và Maria kia đến thăm dò ngôi mộ và thình lình có động đất): Đừng hoảng sợ. Ta biết các người đang tìm Giêsu chịu đóng đanh, song Người không còn ở đây. Người đã sống lại đúng như lời Người hứa. Hãy đến mà xem chỗ Người đã nằm. Rồi hãy mau về mà nói cho các môn đệ của Người hay: Người đã sống lại từ trong kẻ chết và nay Người đi trước qúi vị đến Galilêa, ở đó qúi vị sẽ thấy Người. Đó là sứ điệp của ta dành cho các người.": (năm A)' "Khi họ (Mai-Đệ-Liên, Maria mẹ của Giacôbê, và bà Salômê) thấy  tảng đá đã bị đẩy ra (Đó là một tảng đá khổng lồ). Tiến vào ngôi mộ, họ thấy một thanh niên trẻ trung ngồi ở bên tay phải, mặc một chiếc áo khoác trắng. Điều này làm họ hết sức hoảng sợ, song chàng thanh niên trấn an họ: 'Các người không cần phải kinh ngạc mà làm chi! Các người đang tìm Giêsu Nazarét, Đấng đã bị đóng đanh. Người đã sống lại rồi' Người không còn ở đây nữa. Qúi bà hãy xem nơi Người nằm. Bây giờ qúi bà hãy đi mà nói với các môn đệ của Người và Phêrô hay là: Người sẽ đi trước qúi vị đến Galilêa, ở đó qúi vị sẽ thấy Người như Người đã bảo qúi vị" (năm B)' "Trong khi các phụ nữ (sau khi tiến vào mồ và không thấy xác Chúa Giêsu đâu) còn đang ngơ ngác về điều này, thì có hai nam nhân mặc áo rực sáng hiện ra bên cạnh họ. Các bà hoảng khiếp sấp mặt xuống đất. Vị nam nhân nói với các bà: 'Tại sao các người tìm Đấng đang sống nơi kẻ chết? Người không còn ở đây nữa' Người đã sống lại rồi. Hãy nhớ lại điều Người đã nói khi Người còn ở Galilêa với các người - đó là Con Người phải bị nộp vào tay các kẻ tội lỗi, bị đóng đanh vào thập giá, và sống lại vào ngày thứ ba" (năm C): "Ban đầu lúc Thiên Chúa dựng nên các tầng trời và đất... Thiên Chúa phán: 'Chúng Ta hãy dựng nên con người theo hình ảnh của Chúng Ta, tương tự như Chúng Ta. Chúng hãy làm chủ cá biển, chim trời và xúc vật cũng như tất cả mọi hoang thú cùng mọi loài bò sát trên mặt đất. Thiên Chúa đã dựng nên con người theo hình ảnh Ngài' theo hình ảnh thần linh Ngài đã dựng nên họ' Ngài đã dựng nên họ cả nam lẫn nữ... Thiên Chúa nhìn xem mọi sự Ngài đã làm và Ngài thấy nó thật là tốt đẹp" (bài đọc Cựu Ước 1) - "Địa cầu đầy ân sủng Chúa"' "Thiên Chúa thử thách Abraham... Sứ thần của Chúa từ trời lại gọi Abraham mà nói: 'Ta tự mình thề rằng, Chúa tuyên bố, vì ngươi đã tỏ ra không tiếc Ta đứa con dấu yêu của mình, Ta sẽ ban muôn vàn ân phúc cho ngươi và làm cho các giòng dõi của ngươi trở nên vô số như sao trời cát biển" (bài đọc Cựu Ước 2) - "Lạy Chúa, xin bảo toàn tôi, vì tôi tìm nương tựa Chúa"' "Bấy giờ Chúa phán bảo Moisen rằng: 'Hãy giang tay của ngươi ra trên biển cả, để nước ập xuống trên các người Ai Cập, trên các chiến xa và các kyï binh của họ'... Khi nước ập xuống... Không một người nào trong họ chạy thoát. Còn dân chúng -ch-Diên đã tiến đi trên đất khô qua giữa lòng biển, giữa thành nước dựng lên hai bên phải trái. Thế là Chúa đã cứu dân -ch-Diên vào ngày hôm đó khỏi quyền lực của những người Ai Cập" (bài đọc Cựu Ước 3) - "Tôi sẽ ca tụng Chúa, vì Người uy linh cao cả" (ở đây, theo Sách Lễ Tiếng Anh, câu đáp ca lại xưng hô là "chúng ta")' "Ngài, Đấng trở nên chồng của ngươi, là Đấng Tạo Nên ngươi' danh Ngài là Chúa các đạo binh' Đấng Cứu Tinh của ngươi là Đấng Thánh -ch-Diên, Ngài được gọi là Thiên Chúa của toàn thể trái đất... Tất cả mọi con cái của ngươi sẽ được Chúa dạy dỗ, và bình an của con cái ngươi sẽ lớn lao. Ngươi sẽ được thiết lập trong công chính, xa khỏi nỗi lo sợ bị áp bức, khỏi cảnh bị hủy diệt" (bài đọc Cựu Ước 4) - "Lạy Chúa, tôi ca tụng Chúa vì đã giải thoát tôi"' "Vậy Chúa phán: Tất cả các ngươi là những người khao khát, hãy đến với giòng nước!... Hãy chú tâm mà đến với Ta, lắng nghe thì các người sẽ được sự sống. Ta sẽ canh tân giao ước vĩnh cửu của Ta với các người, những phúc lợi đã được bảo đảm cho Đavít... Như mưa và tuyết từ trời rơi xuống không trở về cho đến khi nó tưới dội trái đất và làm cho trái đất phì nhiêu sinh hoa kết trái thế nào... lời phán ra từ miệng của Ta cũng thế' nó sẽ không trở về với Ta cách vô bổ, song sẽ thực hiện ý muốn của Ta, đạt được mục tiêu mà Ta sai phái" (bài đọc Cựu Ước 5) -  "Các ngươi sẽ hân hoan múc nước nơi suối Đấng Cứu Độ"'  "-ch-Diên ơi, hãy lắng nghe các giới răn sự sống... Ai đã tìm thấy nơi ở của sự khôn ngoan, ai đã vào được các kho báu của nó? ... Nó là cuốn sách các sắc lệnh của Thiên Chúa, là lề luật bền bỉ muôn đời' tất cả những ai gắn bó với nó sẽ sống, còn những ai bỏ rơi nó sẽ chết. Giacóp ơi, hãy quay về mà nhận lấy nó: hãy bước đi nhờ ánh sáng hướng tới quang vinh của nó" (bài đọc Cựu Ước 6) - "Lạy Chúa, Chúa có lời ban sự sống đời đời"' "Vậy lời của Chúa đến với tôi:... Hãy nói cùng nhà -ch-Diên: Đây Chúa là Thiên Chúa phán: Không phải vì các người mà Ta đã tác hành, hỡi nhà -ch-Diên, mà vì danh thánh của Ta, danh mà các người đã làm tục hóa giữa các dân nước các người chung sống... Ta sẽ vẩy nước tinh sạch lên các người để thanh tẩy các người khỏi mọi ô uế của các người, cũng như khỏi mọi ngẫu tượng của các người mà Ta sẽ thanh tẩy các người. Ta sẽ ban cho các người một qủa tim mới và đặt thần trí mới trong các người, bằng cách lấy đi khỏi thân thể các người những trái tim bằng đá mà ban cho các ngươi những qủa tim đích thực. Ta sẽ đặt thần trí Ta trong các ngươi, làm cho các ngươi sống theo các luật điều của Ta, cẩn thận giữ các mệnh lệnh của Ta" (bài đọc Cựu Ước 7) - "Ôi lạy Chúa, xin tạo cho tôi qủa tim trong sạch"' "Anh em không biết rằng chúng ta là những người chịu phép rửa trong Chúa Giêsu Kitô là chịu phép rửa trong cái chết của Người hay sao? Nhờ phép rửa trong cái chết của Người, chúng ta chịu mai táng với Người, để như Đức Kitô nhờ vinh quang của Cha mà sống lại từ kẻ chết thế nào, cả chúng ta nữa cũng được sống một đời sống mới như vậy".

Cảm Nghiệm Lời Chúa là Sự Sống:

"Con Người hiến mạng: đã sống lại rồi". Phụng Vụ Lời Chúa trong Thánh Lễ Vọng Phục Sinh hôm nay có hai điều đáng chú ý, hai điều nói lên rất đúng với ý nghĩa "vọng" Phục Sinh. Điều thứ nhất, đó là, trong tất cả 7 bài đọc Cựu Ước nói về lịch sử, giao ước và điều kiện cứu độ, Giáo Hội không chọn bài Sách Thánh nào nhắc đến việc hai nguyên tổ sa phạm cả. Điều thứ hai, đó là, trong 3 bài đọc Phúc Âm Nhất Lãm cho cả 3 năm A-B-C, không hề nói gì đến việc Chúa Giêsu chính thức hiện ra với các môn đệ của Người sau khi Người đã sống lại từ trong kẻ chết, mà mới chỉ đề cập đến việc thiên thần hiện ra báo tin "Người đã sống lại rồi' Người không còn ở đây nữa", cho các phụ nữ đến thăm mồ của Người "vào rạng đông ngày thứ nhất trong tuần" mà thôi.

Theo Phúc Âm của Chu Kỳ Phụng Vụ năm A, ở đoạn cuối, dù có đề cập đến một chút việc "Chúa Giêsu thình lình hiện ra trước mặt họ (là các phụ nữ đang vừa mừng vừa sợ chạy về báo tin như được thiên thần cho biết)", thì mục đích của Người cũng chỉ muốn dùng các phụ nữ này báo tin cho các môn đệ của Người mà thôi. Ở đây, các phụ nữ, có thể nói là tiêu biểu cho thành phần giáo dân, dù được diễm phúc hân hạnh nhìn thấy Chúa Phục Sinh trước các môn đệ của Người, thành phần tượng trưng cho hàng giáo phẩm trong Giáo Hội, các người phụ nữ này dầu sao cũng chỉ đóng vai sứ giả mang tin cho các vị mục tử của mình mà thôi, thành phần "nhân chứng của Người" (bài đọc 1 Chúa Nhật 3 Phục Sinh), cũng là thành phần Người chính thức muốn dùng để "làm chứng về điều này" (Phúc Âm Chúa Nhật 3 Phục Sinh).

Vì tinh thần của Thánh Lễ "vọng" Phục Sinh, đối với Giáo Hội, có một ý nghĩa nhận lãnh Tin Mừng Phục Sinh như thế, do đó, vấn đề tội lỗi và sự chết không được nhắc đến nữa, vì Giáo Hội đã đề cập đến trong cả Mùa Chay và Tuần Thánh rồi. Về tội lỗi, bài đọc về sự việc hai nguyên tổ sa phạm đã được Giáo Hội cố ý nhắc đến khi chọn bài đọc này làm bài đọc thứ nhất trong Chúa Nhật thứ nhất Mùa Chay. Tội lỗi thì thuộc về Mùa Chay, thời điểm Giáo Hội lập nên để nhắc nhở con cái mình hãy bắt chước Chúa Giêsu, qua việc chay tịnh 40 ngày, "không nguyên sống bởi bánh mà còn bởi mọi lời từ miệng Thiên Chúa phán ra" (Phúc Âm Chúa Nhật 1 Mùa Chay năm A và C). Về sự chết, Giáo Hội đã dùng Phụng Vụ Lời Chúa bày tỏ cho con cái mình thấy qua cuộc tử nạn của Chúa Kitô trong Tuần Thánh, nhất là vào Chúa Nhật Vượt Qua và Thứ Sáu Vượt Qua. Thứ Bảy Tuần Thánh, tuy vẫn còn là thời điểm của Tuần Lễ Vượt Qua, nhưng đã gần đến thời điểm tưởng niệm cuộc Phục Sinh của Chúa Kitô, do đó, trong Thánh Lễ Vọng Phục Sinh, Phụng Vụ Lời Chúa đã bắt đầu hướng về ân sủng và sự sống.

Về ân sủng, theo thứ tự của 7 bài đọc Cựu Ước, Giáo Hội tưởng niệm lại những việc Thiên Chúa đã làm cho chung loài người và đã làm cho cả loài người qua dân được Ngài tuyển chọn. Trước hết, ân sủng của  Thiên Chúa làm cho chung loài người là ở chỗ, "Thiên Chúa phán: 'Chúng Ta hãy dựng nên con người theo hình ảnh của Chúng Ta, tương tự như Chúng Ta. Chúng hãy làm chủ cá biển, chim trời và xúc vật cũng như tất cả mọi hoang thú cùng mọi loài bò sát trên mặt đất. Thiên Chúa đã dựng nên con người theo hình ảnh Ngài' theo hình ảnh thần linh Ngài đã dựng nên họ' Ngài đã dựng nên họ cả nam lẫn nữ... Thiên Chúa nhìn xem mọi sự Ngài đã làm và Ngài thấy nó thật là tốt đẹp" (bài đọc 1). Do đó, lời đáp ca sau bài đọc thứ nhất mới tuyên xưng và tung hô rằng: "địa cầu đầy ân sủng Chúa" (đáp ca sau bài đọc 1).

Sau nữa, ân sủng của Chúa làm cho chung loài người qua dân riêng của Ngài, ở chỗ, Ngài đã "tự thề hứa" (bài đọc 2) với họ qua tổ phụ Abraham, cũng như đã dùng tay Moisen mà cứu họ cho "khỏi quyền lực của những người Ai Cập" (bài đọc 3), để họ có thể nhờ đó nhận biết "Đấng Cứu Tinh của (họ) là Đấng Thánh -ch-Diên... là Thiên Chúa của toàn thể trái đất" (bài đọc 4).

Tuy nhiên, ân sủng của Thiên Chúa ban cho chung nhân loại qua dân riêng của Ngài, theo ý định của Thiên Chúa cũng như tự bản chất thần linh của mình, sẽ "như mưa và tuyết từ trời rơi xuống không trở về cho đến khi nó tưới dội trái đất và làm cho trái đất phì nhiêu sinh hoa kết trái" (bài đọc 5), nơi "tất cả những người khao khát đến với giòng nước..." (bài đọc 5), tức thành phần đáp lại lời Thiên Chúa mong ước và kêu gọi: "Hãy chú tâm mà đến với Ta, lắng nghe thì các người sẽ được sự sống" (bài đọc 5).

Bởi đó, "sự sống" này không phải ở tại việc họ giữ lời Chúa, cho bằng ở tại chính thần lực của lời Chúa, được thể hiện qua và phát xuất từ cái gọi là "các giới răn sự sống" (bài đọc 6), "là cuốn sách các sắc lệnh của Thiên Chúa, là lề luật bền bỉ muôn đời' tất cả những ai gắn bó với nó sẽ sống, còn những ai bỏ rơi nó sẽ chết" (bài đọc 6). Đó là lý do "không phải vì các người mà Ta đã tác hành, hỡi nhà -ch-Diên, mà vì danh thánh của Ta, danh mà các người đã làm tục hóa giữa các dân nước các người chung sống... Ta sẽ vẩy nước tinh sạch lên các người để thanh tẩy các người khỏi mọi ô uế của các người, cũng như khỏi mọi ngẫu tượng của các người mà Ta sẽ thanh tẩy các người. Ta sẽ ban cho các người một qủa tim mới và đặt thần trí mới trong các người, bằng cách lấy đi khỏi thân thể các người những trái tim bằng đá mà ban cho các ngươi những qủa tim đích thực. Ta sẽ đặt thần trí Ta trong các ngươi, làm cho các ngươi sống theo các luật điều của Ta, cẩn thận giữ các mệnh lệnh của Ta" (bài đọc 7).

            Lạy Chúa là Cha chúng con ở trên trời, qua cuộc tử nạn của Con Một Chúa, Chúa đã mạc khải cho loài người chúng con thấy lòng Chúa vô cùng yêu thương chúng con một cách nhưng không và tuyệt hảo. Xin cho chúng con là "tất cả những ai tùng phục Người" (bài đọc 2), qua việc lãnh nhận Bí Tích Rửa Tội, luôn luôn ý thức được rằng, chúng con "là những người đã chịu phép rửa trong Chúa Giêsu Kitô thì đã chịu phép rửa trong cái chết của Người. Nhờ phép rửa trong cái chết của Người, chúng (con) chịu mai táng với Người, để như Đức Kitô nhờ vinh quang của Cha mà sống lại từ kẻ chết thế nào, cả chúng (con) nữa cũng được sống một đời sống mới như vậy... Con người cũ của chúng (con) đã bị đóng đanh cùng với Người, để thân xác tội lỗi của chúng (con) bị tiêu diệt đi và chúng (con) không còn làm tôi cho tội lỗi nữa... (Nhưng chúng con) phải coi mình đã chết cho tội nhưng sống cho (Chúa) trong Đức Giêsu Kitô" (bài đọc Tân Ước). Trong đêm Vọng Phục Sinh này, một thời điểm mang ý nghĩa "vượt qua" thật sự và hoàn toàn nhất, "Lạy Chúa, (chúng con) ca tụng Chúa vì Chúa đã giải thoát (chúng con)" (đáp ca sau bài đọc 4), "(chúng con) ca tụng Chúa vì (Chúa) uy linh cao cả" (đáp ca sau bài đọc 3). "Lạy Chúa, xin bảo xin bảo toàn (chúng con) vì (chúng con) tìm nương tựa Chúa" (đáp ca sau bài đọc 2), "Chúa có lời ban sự sống đời đời" (đáp ca sau bài đọc 6). "Ôi lạy Chúa, xin tạo cho (chúng con) qủa tim trong sạch" (đáp ca sau bài đọc 7), để "(chúng con) sẽ múc nước nơi suối Đấng Cứu Độ" (đáp ca sau bài đọc 5).

Hiện Thực Tam Nhật Thánh

Tam Nhật Thánh là thời điểm của tuần lễ sau Mùa Chay và trước Đại Lễ Phục Sinh Giáo Hội lập ra để tưởng niệm Cuộc Vượt Qua của Chúa Kitô, Đấng "đã hiến mình làm giá chuộc cho nhiều người" (Mt.20:28).

Phần Chúa Giêsu, tuy đã về trời, nhưng Người vẫn "luôn ở lại với (Giáo Hội) cho đến tận thế" (Phúc Âm Lễ Chúa Giêsu Thăng Thiên năm A). Do đó, qua Phụng Vụ của Giáo Hội trong Tam Nhật Thánh, "Chúa Kitô: Sự Sống Thông Ban" vẫn tỏ mình ra thực sự là "căn nguyên của ơn cứu độ đời đời cho những ai tùng phục Người" (bài đọc 2 Chúa Nhật 5 Mùa Chay năm B).

Còn đối với mỗi Kitô hữu, thành phần "được công chính nhờ đức tin... chấp nhận Chúa Giêsu Kitô" (bài đọc 2 Chúa Nhật 9 Thường Niên năm A), thì chung Phụng Niên và riêng mỗi Mùa Phụng Vụ chính là thời gian "ơn cứu độ gần hơn lúc mới chấp nhận đức tin" (bài đọc 2 Chúa Nhật 1 Mùa Vọng năm A), tức gần họ hơn lúc họ mới lãnh nhận Bí Tích Rửa Tội.

Thế nhưng, người Kitô hữu cần phải tránh khỏi tình trạng đáng tiếc là "có một Đấng ở giữa qúi vị mà qúi vị không biết" (Phúc Âm Chúa Nhật 3 Mùa Vọng năm B).  Ngược lại, họ còn cần phải làm sao để thực sự cảm nghiệm "thấy ơn cứu độ của Thiên Chúa" (Phúc Âm Chúa Nhật 2 Mùa Vọng năm C), được tỏ ra nơi "Chúa Kitô: Sự Sống Thông Ban", qua việc Giáo Hội tưởng niệm "Con Người hiến mạng sống mình làm giá chuộc cho nhiều người" trong Tam Nhật Thánh này. Người Kitô hữu chỉ có thể làm cho hiện thực Biến Cố Tử Nạn cũng như Mầu Nhiệm Vượt Qua của Chúa Kitô nơi con người của mình, khi họ "phải coi mình đã chết cho tội nhưng sống cho Thiên Chúa trong Đức Giêsu Kitô" (bài đọc Tân Ước Thánh Lễ Vọng Phục Sinh).